Whiplash: rug-, hoofd- en nekklachten

U kent vast de term ‘whiplash’. Maar weet u ook wat een whiplash precies inhoudt? Dat de term populair is, heeft vooral te maken met het feit dat slachtoffers met nekklachten al snel zeggen dat ze een whiplash hebben. Dat is echter een te beperkte uitleg van de term. Omdat er zo veel onduidelijkheden zijn, zetten we in een uitgebreid artikel alle wetenswaardigheden over de whiplash voor u op een rijtje. Van de medische definitie en de behandeling ervan tot de algemene en meer specifieke lichamelijke en psychische symptomen van whiplash. Als laatste treft u een checklist aan, die u kunt gebruiken om te testen of uw rug-, hoofd-, en nekklachten wellicht duiden op een whiplash. Het staat natuurlijk buiten kijf dat u bij enig vermoeden van whiplash altijd uw huisarts bezoekt!

In 70% van de gevallen worden whiplash klachten veroorzaakt door een auto-ongeluk. Is dat bij u ook het geval? Laat ons dan voor u bekijken of u recht heeft op letselschadevergoeding. Als de tegenpartij aansprakelijk is voor uw whiplash klachten, is onze rechtsbijstand voor u helemaal gratis! Meer weten? Neem dan, geheel vrijblijvend, contact met ons op.

In dit artikel treft u de volgende onderwerpen nader toegelicht:

• Wat is een whiplash?
• De behandeling van whiplash
• Algemene lichamelijke klachten
• Specifieke lichamelijke klachten
• Psychische klachten
• Whiplash checklist

Wat is een whiplash?

In medische termen heet een whiplash: cervicaal acceleratie-deceleratie letsel. In gewone-mensen-taal is een whiplash: nekletsel, waarbij het hoofd een plotselinge beweging naar voren, achteren of zijwaarts heeft gemaakt. Omdat het hoofd ten opzichte van de romp een andere beweging maakt, raken spieren en zenuwen in de nek overbelast. In de nek zitten 7 wervels, 22 paar spieren en 38 gewrichten. Een plotselinge impact op de nek kan verstrekkende gevolgen hebben. De nek, die samen met de ruggengraat de schedel ondersteunt, biedt namelijk bescherming aan de spieren en zenuwen.

Een whiplash wordt meestal veroorzaakt door een kop-staartbotsing, maar kan evengoed het gevolg zijn van een ongelukkige val of een ongeluk tijdens het sporten.

Een whiplash is uitdrukkelijk geen zweepslag, ook al is het de letterlijke vertaling van het Engelse woord. De medische definitie van een zweepslag is een scheuring van spierweefsel. Dat gebeurt niet alleen in de nek, maar ook in de armen of benen, met name de kuitspieren.

De QTF (Québec Task Force) heeft in 1995 een officiële classificatie opgesteld voor whiplash klachten. Veel artsen houden deze classificatie aan bij het vaststellen van de zwaarte van de whiplash klachten:

1. Geen klachten over de nek, geen fysieke tekenen
2. Nekklachten: pijn, gevoeligheid en stijfheid, geen fysieke tekenen
3. Nekklachten en spier-skelettekenen
4. Nekklachten en neurologische tekenen
5. Nekklachten en factuur of dislocatie

De behandeling van whiplash, rug-, hoofd- en nekklachten

Een correcte behandeling beperkt de kans op blijvend letsel.

Direct na de impact

Het is noodzakelijk om direct na het ongeval de huisarts te bezoeken. Deze zal een doorverwijzing geven om röntgenfoto’s te laten maken, die ander letsel uit kunnen sluiten. De eerste weken dient rust gehouden te worden, waarbij de nek niet teveel mag bewegen of belast mag worden. In de eerste 10 uur na het ongeval geldt zelfs strikte bedrust! Na 48 uur mag de nek met ijs gekoeld worden. Warmte dient de eerste 48 uur uitdrukkelijk vermeden te worden.

Halskraag

Deze wordt tegenwoordig steeds minder vaak voorgeschreven. Als dit wel het geval is, dient de draagtijd beperkt te worden. Door het dragen van de kraag kunnen de spieren namelijk verslappen, waardoor het gevaar bestaat dat de nekklachten verergeren.

Fysiotherapie

Zodra de pijn (meestal na enkele weken) zakt, kan er gestart worden met K onder begeleiding van een fysiotherapeut. Deze zal met oefeningen de spieren weer op de juiste manier laten bewegen en ontspannen. Dit is bij nekklachten van groot belang om verkramping en verergering te voorkomen. Door de fysiotherapie kunnen de klachten sterk  verminderen.

Algemene lichamelijke klachten en symptomen

Whiplash symptomen kunnen ontstaan tot 24 uur na het ongeval. De klassieke klachten zijn pijn in de nek en hoofd uitstralend naar de omliggende lichaamsdelen, waaronder schouders armen en rug. Er zijn echter nog veel meer klachten op te noemen, zie verderop de ‘Specifieke klachten en symptomen bij een whiplash’.

Klachten kunnen binnen 3 tot 4 weken over zijn of zich ontwikkelen tot post-whiplash klachten die aanhouden tot een jaar na de impact. Ook is er het laat post whiplash syndroom, waarbij de symptomen na een jaar nog steeds aanwezig zijn en zelfs chronisch kunnen worden.

Om u een beeld te geven van de mogelijke symptomen en klachten bij een whiplash volgt hieronder een overzicht van algemene klachten:

• Pijn in en rond de nek uitstralend naar armen en rug
• Ondefinieerbare pijnen
• Stoornissen in het slaapritme
• Ontregelende hormoonhuishouding
• Karakterverandering
• Allergische reacties
• Plotselinge oververmoeidheid
• Moeheid in het algemeen
• Sterke lichaamstemperatuur schommelingen
• Lichte epileptische verschijnselen
• Ontregeling autonome zenuwstelsel
• Alcoholisme
• Medicijnverslaving
• (On)regelmatig zweterig, verkouden, duizelig, hyperventileren, misselijk, keelpijn, flauwvallen, grieperig

Specifieke lichamelijke klachten en symptomen

Bovenstaand overzicht somt slechts de algemene whiplashklachten op die mensen kunnen ervaren. Hieronder volgt een overzicht van specifieke klachten en symptomen van een whiplash.

Rugklachten, hoofdklachten en nekklachten bij whiplash

De grootste impact van een whiplash bevindt zich in het gebied van de nek, het hoofd, de rug en schouders. Omdat alle zenuwen met elkaar verbonden zijn, kan de pijn uitstralen naar verschillende lichaamsdelen. Met als gevolg:

• Verkrampte nekspieren, daardoor niet kunnen tillen, nek niet kunnen draaien en een stijve nek
• Branderig gevoel
• Zenuwpijn
• Krakende nek
• Stramme nek die naar voren gerekt is
• Het gevoel hebben dat men een zware last moet dragen
• (Onregelmatige) hoofdpijn
• Migraine
• Stroomstoten in het hoofd voelen
• Continue stekende pijn boven de ogen
• Steken in het voorhoofd, aan de schedelrand of in het achterhoofd

Whiplash klachten mond en kaak

Hangen veelal samen met de klachten van het hoofd, maar kunnen ook onafhankelijk daarvan aanwezig zijn:

• Tintelingen in de tong
• Niet nader te verklaren pijn in de boven- of onderkaak
• Slikproblemen (vaker verslikken)
• Tandenknarsen tijdens het slapen

Klachten ogen

Hangen ook veelal samen met hoofd- en nekklachten:

• Dubbel zien
• Delen van het beeld vallen weg
• Wazig zicht
• Scheel kijken
• Overgevoeligheid voor licht en lichtflitsen
• Geïrriteerde ogen achter computerscherm
• Verminderd vermogen om het gezichtsvermogen zonder hulpmiddelen bij te stellen
• Trillende letters zien
• Verwijde pupillen zonder aanwijsbare redenen

Klachten oren

Hangen ook veelal samen met hoofd- en nekklachten:

• Oorpijn
• Evenwichtsstoornissen
• Oorsuizingen
• Gehoorvermindering
• Overgevoeligheid voor: harde geluiden, geluiden door elkaar heen, hoge tonen en sterke veranderingen in het volume

Hartklachten bij whiplash

De impact op het lichaam is zo krachtig dat er verschillende hartsymptomen kunnen optreden:

• Hartritmestoornissen
• Ineens verhoogde bloeddruk
• Verschillen in de bloeddruk rechts en links
• Zeer sterk schommelende bloeddruk
• Geen schrikreacties

Klachten handen, armen, benen, voeten

Niet alleen het bovenlichaam wordt getroffen door een whiplash, de klachten kunnen in het hele lichaam merkbaar zijn:

• Niet lang kunnen lopen of staan
• Mak of waggelend lopen
• Slepend been
• Moeite hebben met traplopen
• Pijnlijke plekken op been of arm
• Uitval of slapend gevoel
• Spiertrekkingen (ook in de vingers)
• Zenuwpijn (benen, armen naar de vingers toe)
• Tennisarm
• Krachteloosheid in benen, armen en vingers
• Koude handen en/of voeten

Klachten rondom de menstruatie

• Toegenomen menstruatiepijn
• Veranderde cyclus
• Bloedingen zijn ineens heviger
• Rillingen
• Overgeïrriteerdheid

Psychische whiplash klachten en symptomen

Bovenstaande opsommingen zijn de meest voorkomende lichamelijke klachten. Bij een whiplash komen echter ook veel psychische klachten voor, waaraan nogal eens voorbij wordt gegaan. Daardoor worden de klachten alleen maar verergeren, want het slachtoffer voelt zich niet serieus genomen.

Hier volgt een overzicht van mogelijke psychische klachten en symptomen als gevolg van een whiplash.

Karakterverandering

De geestelijke impact kan zo groot zijn dat er sprake is van een karakterverandering. Het spreekt voor zich dat karakterveranderingen grote gevolgen hebben voor het slachtoffer, familie, vrienden en collega’s. Vaak spelen onbegrip en onwetendheid een grote rol, waardoor een vicieuze cirkel wordt gecreëerd, waarbij het slachtoffer in een nog dieper emotioneel dal terecht komt. Specialistische hulp van een psycholoog is noodzakelijk.

De volgende karakterveranderingen kunnen optreden bij een whiplash:

• Depressie
• Snel somber zijn
• Snel in paniek raken
• Snel geïrriteerd zijn
• Afstandelijkheid
• Conflicten vermijden
• Onverdraagzaamheid
• Passiviteit
• Minder behoefte hebben aan lichamelijk contact (seksuele behoefte vermindert sterk)
• Angstig
• Onzeker, geen houvast meer hebben
• Verminderd incasseringsvermogen
• Afwijzend/afstotend
• Overgevoeligheid voor negatieve aspecten
• Een onrustig gevoel in het hoofd hebben
• Het idee hebben dat men naar een foto op de kop kijkt
• Multitasken is ineens niet meer mogelijk

Cognitieve klachten

Veel whiplash patiënten ervaren de volgende cognitieve klachten:

• Korte termijn geheugenverlies
• Lange termijn geheugenverlies
• Concentratieverlies
• Vergeetachtigheid

In het dagelijks functioneren openbaren zich tevens de volgende klachten:

• Niet meer kunnen lezen en/of schrijven
• Woorden vergeten of omdraaien en verkeerde woordkeuze
• Woorden niet meer kunnen vinden
• Opbouw van zinnen klopt niet meer
• Stotteren
• Begin van een gesprek wordt vergeten
• Handtekening is veranderd
• Dyslectische reacties

Ook in het verkeer kan een whiplash slachtoffer problemen ervaren:

• Oriëntatieproblemen
• Vertraagd reactievermogen
• Verminderd verkeersinzicht
• Verkeerslicht niet meer herkennen (kleuren vergeten)
• Verkeerde richting inslaan
• Coördinatiestoornissen

Let op: alle hier boven genoemde lichamelijke en psychische klachten zijn indicatieve voorbeelden en hoeven niet altijd voor te komen. Het is van groot belang te beseffen met welke klachten en symptomen een slachtoffer te maken krijgt, zodat er meer begrip wordt gekweekt. Dit begrip leidt tot een sneller herstel.

Whiplash checklist

Aan de hand van onderstaande checklist kunt u nagaan of er een kans bestaat dat uw rug-, hoofd- en nekklachten het gevolg zijn van een whiplash.

Belangrijk: raadpleeg bij twijfel altijd een arts!

Beantwoord onderstaande vragen met een cijfer van 1 tot 5, waarbij 1 voor nooit staat en 5 voor (bijna) altijd.

Vragenlijst nekklachten/whiplash
1. Vaak uitgeput, ook al is er geen sprake van inspanning geweest
2. Vaak pijnlijke, stijve en gevoelige nek
3. Vaak last van hoofdpijn
4. Het gevoel hebben dat het nooit meer goed gaat komen
5. Tintelingen in handen voelen
6. Last hebben van duizelingen
7. Vaak wazig of vlekjes voor de ogen zien
8. Overgevoeligheid voor licht/geluid
9. Het privé- en werkleven lijdt onder de klachten
10. Er is sprake van slecht slapen
11. Vaak last hebben van nachtmerries
12. Opgejaagd gevoel hebben
13. Contacten met anderen zijn bijzonder vermoeiend
14. Concentratie is afgenomen
15. Er is sprake van regelmatig oorsuizen
16. Vaak last van migraine
17. Woorden worden verkeerd gespeld zonder het in de gaten te hebben
18. Rekenen kost meer moeite dan eerst
19. Vrijen en seks kosten te veel energie
20. Vaak angstgevoelens
21. Vaker somber en depressief
22. Persoonsverandering, het gevoel hebben oud en bejaard te zijn
23. Geen helder hoofd hebben, het gevoel hebben dat er sprake is van een kater
24. Stressvolle situaties zijn een groot probleem geworden
25. Het gevoel hebben dat er tijdens aanraking iets in het hoofd zal knappen of kapot gaan

Tel alle punten van bovenstaande vragen bij elkaar op en bekijk hieronder de uitslag:
25-50 punten: er is geen sprake van whiplash
51-75 punten: er is sprake van enkele beperkingen ten gevolge van een whiplash. Herstel heeft tijd nodig, geef u zelf die tijd en zorg voor meer balans tussen rust en werk (geef werk uit handen).
76 -100 punten: er is sprake van zowel fysieke als psychische klachten. Het is noodzakelijk om maatregelen te treffen om fysiek en mentaal te herstellen.
101- 125 punten: met een uitslag vanaf 101 punten is het noodzakelijk professionele begeleiding te zoeken voor optimaal herstel. De begeleiding dient zowel op fysiek als mentaal gebied plaats te vinden.

Whiplash en vergoeding letselschade

Als uw klachten aanhouden, is het verstandig een letselschade expert in te schakelen. Want is uw whiplash ontstaan door de schuld van een ander? Dan heeft u recht op vergoeding van uw letselschade. Hoe hoog deze vergoeding is, hangt af van de ernst van uw klachten en de impact ervan op uw leven.

De praktijk wijst uit dat de verzekeraar van de tegenpartij uw whiplash symptomen en letselschade vaak niet serieus neemt. Whiplash symptomen worden vaak afgedaan als aanstellerij en simulatie van klachten. Het is dus erg belangrijk dat u zich laat bijstaan door een letselschade expert die voor uw belangen opkomt.

Schadeposten claimen

De symptomen van een whiplash kunnen in sommige gevallen langdurig of chronisch pijnklachten veroorzaken. Daardoor zijn de gevolgen van een whiplash vaak behoorlijk ingrijpend en dat kan veel kosten met zich meebrengen. Schadeposten kunnen snel oplopen als u problemen ervaart op uw werk door de symptomen van een whiplash. Mogelijk maakt u ook extra kosten voor bijvoorbeeld hulp in de huishouding en de behandeling van de whiplash symptomen. Al deze schadeposten kunt u op de aansprakelijke partij verhalen in de vorm van een schadevergoeding.

> Meer over schadevergoeding bij whiplash

Rechtsbijstand meestal gratis

Onze experts hebben jarenlange ervaring met het behandelen van whiplash-zaken. Wij nemen uw klachten altijd serieus. U hoeft bovendien niet bang te zijn voor hoge kosten. Ook als u geen verzekering voor gratis rechtsbijstand heeft. Degene die aansprakelijk is voor uw whiplash, bijvoorbeeld degene die het ongeluk veroorzaakte, is wettelijk verplicht uw kosten voor rechtsbijstand te vergoeden. U betaalt ons dus niets, dat garanderen we.

Heeft u een whiplash opgelopen en wilt u advies van letselschade experts die uw klachten serieus nemen? Neem vandaag nog geheel vrijblijvend contact met ons op.